Farmakoterapia zaburzeń nerwicowych
Farmakoterapia to terapia objawowa, stosowana szczególnie we wstępnym postępowaniu w dolegliwościach zaburzeń nerwicowych i w terapii ostrych reakcji na stres. Ma na celu przyniesienie choremu ulgi przez redukcję najbardziej dokuczliwych, objawów. Leczenie farmakologiczne zaburzeń nerwicowych w dużej mierze opiera się na stosowaniu środków uspokajających i redukujących napięcie i objawy somatyczne, towarzyszące tym stanom.
Istnieje wiele środków farmakologicznych stosowanych w leczeniu nerwicy, ich wybór zależy od przyczyny i rodzaju występujących objawów. W leczeniu nerwic najczęściej stosuje się leki takie jak m.in.:
benzodiazepiny - stosowane w leczeniu zaburzeń nerwicowych można podzielić na:
- wskazane do doraźnego stosowania, krócej działające, nie ulegające kumulacji, ale obarczone ryzykiem wystąpienia objawów abstynencyjnych po odstawieniu: alprazolam, lorazepam, oksazepam, temazepam, oraz
- umożliwiające dłuższe stosowanie, dłużej działające: diazepam, klonazepam, klorazepat, chlordiazepoksyd i medazepam.
Jednak ze względu na wysokie ryzyko wystąpienia uzależnienia oraz możliwe objawy ubocze (nadmierna senność, zaburzenia pamięci czy niezdarność), benzodiazepiny powinny być stosowane tylko doraźnie.
- Hydroxizinum, Atarax to leki bezpieczne, nieuzależniające;
- buspiron - nie powoduje uzależnienia, nie zaburza funkcji psychomotorycznych i umysłowych; pełne efekty daje po około miesiącu stosowania;
- wenlafleksyna;
- leki trójpierścieniowe przeciwdepresyjne: klomipramina, imipramina, doksepina, opipramol, fluowoksamina, paroksetyna;
- inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny – zapobiega napadom lęku po ok. miesięcznej kuracji: fluoksetyny;
- odwracalne inhibitory monoaminooksydazy: moklobemid.
Leki stosowane w terapiach zaburzeń nerwicowych
Obecnie w terapii poszczególnych zaburzeń nerwicowych, ze względu na rodzaj dominujących objawów zaleca się stosowanie określonych leków tj. np.:
w farmakoterapii ostrych objawów lękowych zazwyczaj bardzo skuteczne jest zastosowanie benzodiazepin -najszybsze efekty dają lorazepam, temazepam i medazepam. Jednak ze względu na wysokie ryzyko wystąpienia uzależnienia oraz objawy ubocze, benzodiazepiny powinny być stosowane krótkotrwale. Alternatywnymi lekami do zastosowania w leczeniu ostrego lęku są hydroksyzyna, propranolol lub chlorprotyksen czy flupentyksol.
Natomiast przy długoterminowej farmakoterapii najkorzystniejsze jest stosowanie leków przeciwdepresyjnych o działaniu przeciwlękowym: trój cyklicznych, mizanseryny, tianeptyny oraz inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i selektywnych inhibitorów MAO.
- w farmakoterapii lęku uogólnionego powszechnie stosuje się wenlafaksynę lub buspiron (mniej skuteczny), powodzenie w terapii dają również benzodiazepiny, inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, tianeptyny, opipramol, hydroksyzyny.
w farmakoterapii lęku napadowego: trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (kolmipramina, imipramina), inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (paroksetyna, fluwoksamina, sertralina, fluoksetyna, citalopram) oraz benzodiazepiny (alprazolam i klonazepam). Można również zastosować moklobemid, wenlafaksynę, reoksetynę, mitrazapinę.
Warto nadmienić, że w leczeniu lęku uogólnionego i napadowego powszechnie uznawane jest za najskuteczniejszą formę terapii kojarzenie farmakoterapii z terapią poznawczo-behawioralną.
- w farmakoterapii epizodu depresji powstałej w przebiegu nerwicowych zaburzeń adaptacyjnych zaleca się trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.
- w farmakoterapii zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych zaleca się inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (fluoksetynę, fluwoksaminę, sertralinę, paroksetynę, lub citalopram) a także klomipraminę i wenlafaksynę.
- w farmakoterapii fobii społecznej: paroksetyny, sertraliny, fluwoksaminy i moklobemid.
Aleksandra Bulińska
